Foam 3h: Khashayar Javanmardi
The Caspian ‘Lake’

Foam 3h presenteert The Caspian ‘Lake’, de eerste solotentoonstelling van de Persische fotograaf Khashayar Javanmardi. In deze tentoonstelling staat de Iraanse zuidelijke oever van de Kaspische Zee centraal — het gebied waar Javanmardi is geboren en opgroeide en dat hij al ruim tien jaar fotografeert. De Kaspische Zee, het grootste meer ter wereld, vormt een geografisch grenspunt tussen Iran, Rusland, Azerbeidzjan, Turkmenistan en Kazachstan. In zijn doorlopende project benadrukt Javanmardi hoe cruciaal het is om politieke en structurele veranderingen te koppelen aan de dagelijkse realiteit van de mensen die rond dit kwetsbare ecosysteem leven. Zijn werk vormt een reactie op jarenlange regionale misstanden én de wereldwijde klimaatcrisis.

Hoewel vaak aangeduid als een zee, is de Kaspische Zee in feite het grootste meer ter wereld met een kwetsbaar ecosysteem waarbij veranderingen grote gevolgen hebben voor de omringende kustgebieden. De onjuiste classificatie als ‘zee’ belemmert niet alleen adequate bescherming, maar voorkomt ook dat de strengere milieuregels worden toegepast die wel zouden gelden wanneer het als ‘meer’ werd erkend, vandaar ook de tentoonstellingstitel The Caspian ‘Lake’. Decennialange mismanagement, vervuiling, overbevissing en de gevolgen van klimaatverandering—waaronder het dalende waterpeil door opwarming van de aarde en grootschalige wateronttrekking uit omliggende rivieren—hebben een verwoestende impact op het milieu, de economie en cultuur van de regio. Jaarlijks belanden miljoenen tonnen vervuilende stoffen—van olieresten tot huishoudelijk en industrieel afval—vanuit de aangrenzende landen in het water, met desastreuze gevolgen voor het leven in en rond het meer. De visstand is in de afgelopen jaren met zo’n 70% gedaald, wat directe gevolgen heeft voor de lokale vissersgemeenschappen. Satellietbeelden van NASA tonen aan dat het meer in alarmerend tempo krimpt.

De tentoonstelling brengt fotografische afdrukken, archiemateriaal en een geluidsinstallatie van de lokale kunstenaar Maziar Shirchi en een AI-gegenereerde video die een ongerept, symbolisch utopisch beeld van het Kaspische landschap verbeeldt. Samen vormen een evocatieve tentoonstelling over de dramatische ecologische en economische status van de Kaspische Zee en aangrenzend gebied.

Javanmardi’s project is diep verbonden aan de mensen die rond de Kaspische Zee wonen. Met krachtige portretten en dynamische composities laat hij de lokale gemeenschappen zien en confronteert hij tegelijkertijd de urgente realiteit van milieuvervuiling en economische achteruitgang. Zijn werk heeft een ideologische landing: hij wil met zijn project mensen waarschuwen en tegelijkertijd ook uitnodigen om meer te leren over wat de Kaspische Zee is. In de komende jaren wil Javanmardi dit veranderende landschap blijven volgen en vastleggen. Zijn praktijk beweegt zich op het snijvlak van natuur, cultuur en identiteit, waarbij fotografie dient als middel om verhalen over plaats en herinnering opnieuw te verbeelden.

Als onderdeel van een doorlopend artistiek thema stelt Foam de vraag: hoe kunnen verschuivende perspectieven ons helpen een meer evenwichtige plek binnen het ecosysteem te vinden? Deze vraag bouwt voort op eerdere tentoonstellingen en issues van Foam Magazine, zoals On Earth en Foam Magazine #64: EXTREMES, waarin Foam onderzoekt hoe fotografie ons begrip van klimaatverandering en onze rol daarin kan herdefiniëren.

Over de kunstenaar
Khashayar Javanmardi (Iran, 1991) is een Perzische kunstenaar die woont in Laussane in Zwitserland. Zijn werk werpt een kritische blik op zijn vaderland en onderzoekt de complexe spanningen tussen cultuur en mondiale politiek, aan de hand van een diep persoonlijk narratief van verwoesting en verlangen. Javanmardi werkt sinds zijn negentiende als fotojournalist bij Jam Photo Agency. Daarnaast is hij oprichter en directeur van Hayaat Art Space. In 2023 werd Javanmardi genomineerd en kreeg hij een speciale vermelding van de jury voor de prestigieuze Prix Elysée, won hij de Un/Fund Award 2023 en behaalde hij onlangs de tweede prijs van de PhMuseum 2024 Photography Grant. Zijn monografie, Caspian: A Southern Reflection, werd in 2024 uitgegeven door Loose Joints.

Foam 3h: Khashayar Javanmardi – The Caspian ‘Lake’ is vanaf 25 juli t/m 30 november 2025 te zien bij Foam. Foam is dagelijks open van 10.00 tot 18.00 uur, do/vr van 10.00 tot 21.00 uur.

Foam
Keizersgracht 609
1017 DS Amsterdam
The Netherlands
+ 31 (0)20 5516500
www.foam.org